Getreiter

Omdat ik nergens was gedurende de 2 minuten stilte en op Bevrijdingsdag een gewoon rabbijnen-programma had, ben ik gaan bladeren in mijn toespraken-mapje. En zie:

 

Jonge soldaten ver van huis

Kwamen voor ons strijden tegen het nazistische gespuis.

Honderden, neen duizenden lieten het leven

Dat ze voor onze bevrijding wilden geven.

Voor vrijheid hebben deze jonge helden gestreden

Voor toen, voor morgen en voor het heden

Maar als vrijheid betekent, alles kan en alles mag

En respect verdwijnt voor Overheid en voor gezag

Als waarden en normen vervagen en verdwijnen

Als mensen alleen denken aan zichzelf en aan de zijnen

En voor de ander is geen plaats en is geen oord

Als het gewoon is te denken dat dat zo hoort

Dan is de vrijheid van toen niet de vrijheid van het heden

Is het niet de vrijheid waarvoor zij streden

Laten wij hen gedenken en eren

Door antisemitisme, discriminatie en rassenhaat niet te tolereren

En te bidden voor hun zielenrust en voor vrede

Sjalom voor ieder, is onze bede….

 

Dit was een deel van mijn toespraak in 2016 in Flevostad. Maar wat bedoelde ik met dat ik ‘nergens’ was? Ik had in principe om 14:00 uur in Leeuwarden zullen zijn voor de herdenking en aan de herdenking gekoppeld de onthulling van de namenwand waarop de namen van de uit Leeuwarden ‘weggevoerde’ Joden. Voor de oorlog telde de Joodse gemeenschap 600 zielen. Slechts enige tientallen overleefden. En na Leeuwarden had ik de Afsluitdijk moeten oversteken om naar de Dam in Amsterdam te gaan waar ik ook jaarlijks aanwezig ben. In Leeuwarden en in Amsterdam was ik dus niet. Maar ik was wel in Utrecht. Dat wil zeggen dat er van tevoren door het AD een video was opgenomen van een korte toespraak en die werd uitgezonden. Op Bevrijdingsdag was ik te horen bij Groot Nieuws Radio over Vrijheid en in het RD was op 4 mei een hele pagina waarin mijn visie werd gevraagd over de ramp in Miron. En natuurlijk was er een 4 mei dagboekuitgave en een interview voor een programma in Melbourne – Australië. Dat ging overigens niet over bevrijding, want daar kennen ze uiteraard 5 mei niet, maar over samenwerking met de Christelijke Gemeenschap. Maar omdat ik dan toch al in het programma zat, heb ik toch maar even de 4 mei herdenking en 5 mei Bevrijdingsdag vermeld. De reporter begreep in eerste instantie niet goed wat er herdacht moest worden want hij leefde in de veronderstelling dat in Nederland alle Joden waren gered.

Mijn stelling dat vrijheid alleen echte vrijheid kan zijn als die vrijheid ook grenzen kent, heeft een flink aantal positieve reacties opgeleverd. Geeft me een goed gevoel omdat ik dan weet dat er inderdaad mensen hebben geluisterd. Want niets is frustrerender dan spreken tegen dovemans oren. Wat ook frustrerend kan zijn is getreiter. En als rabbijn heb ik geen gebrek aan getreiter, want er is altijd wel iemand in de aanval. Maar of het getreiter mij raakt of niet, is niet afhankelijk van de treiteraar maar van mezelf. De Joodse filosofie geeft aan dat als je goed bezig bent er tegenstand komt. Je gedrag stoort de Satan en dus komt er getreiter. En dus heb ik van die dagen dat ik waarschijnlijk erg goed bezig ben! Overigens moge het dan een goed teken zijn, het kan soms wel zenuwslopend zijn.

 

Gedurende coronatijd houdt Opperrabbijn Jacobs een dagboek bij voor het Joods Cultureel
Kwartier. NIW publiceert deze bijzondere stukken dagelijks op https://niw.nl/category/dagboek/