De kaars zonder kruis

 

We hadden met onze kleindochter een prachtige dag op Urk. U weet toch dat het niet is ‘in’ Urk, maar ‘op’ Urk. We hebben een rondleiding gekregen in een van de grote visfabrieken. Een van de drie directeuren leidde ons rond met op z’n hoofd een keppeltje uit solidariteit. Overigens wapperden op vele plaatsen op Urk de Israëlische vlag. Ik waande me bijna in Jeruzalem aan Zee! In de fabriek waar zeker honderd mensen werken werd ik netjes geïntroduceerd als Binyomin Jacobs en het frappante is, ik was daar best trots op, dat velen mij herkenden van foto’s of bijeenkomsten. Dat is weleens anders geweest. Ik herinner mij jaren geleden dat ik in de sjoel van Elburg was. Er stonden daar, en ze staan er nog steeds, zes monitoren. En op iedere monitor houd ik een verhaal over iets dat te maken heeft met de sjoeldienst en op de muur wordt een sjoeldienst geprojecteerd. En wie gaat daar voor in de dienst?  En wie is daar levensgroot zichtbaar? Ik dus. Het was vakantie en ik had de sjoel van Elburg nog nooit echt goed bekeken en dus op een mooie zomerse dag stond ik daar in T-shirt met een pet op in plaats van mijn zwarte hoed. Staat er iemand te kijken naar de film op de muur, loopt naar een van de monitoren om daar te kijken en vervolgens ziet hij mij. Staart mij aan en vraagt me: waar ken ik u van? Waarop ik hem adviseerde om even snel weer naar die muur te kijken. Dat zijn van die ontmoetingen die je niet vergeet. Om weer terug te gaan naar de visfabriek (hoewel ze daar geen vis fabriceren meen ik toch dat die vistoestand wel zo heet): toen we na een rondleiding door de oud-burgemeester door Urk weer terugkwamen in de visfabriek om wat vis voor ons thuis op te halen, kwam de directeur naar buiten om ons persoonlijk de doos vis te brengen. En toen ontstond er een gesprek over de regenboog-toestand en de ethiek die daaraan gekoppeld zit. Ik verwacht niet veel regenboogvlaggen in Urk. Waarden en normen werden besproken, kritiek op de secularisatie, de nieuwste religie die soms erg dwangmatig kan zijn. Tolerantie, waarvan ik een fanatiek voorstander ben, hoort beide kanten op te werken. Het was opvallend dat Urk en ik een heleboel gemeen hebben qua denken en levensvisie en met betrekking tot liefde voor de Staat Israël! Overigens had ik bijna over tien dagen naar Israël gegaan waar ik was uitgenodigd door Buitenlandse zaken om een conferentie over antisemitisme bij te wonen. Door sukkelige communicatie werd het mij pas vandaag duidelijk dat Buitenlandse Zaken zou regelen dat wij Israël binnen zouden kunnen komen en dat zij een hotel zouden regelen en vervoer vanaf Ben Gurion. Te laat voor mij om nog te gaan. Ik zal dan te veel moeten afzeggen, bovendien heb ik nog geen tickets geboekt.

De ontmoeting op Urk was interessant, om niet te vergeten. Maar ik had een dag later ook een ontmoeting die breder beleefd mag worden. Tijdens het bezoekuur in het AMC trof ik nog een bezoeker bij mijn patiënt. Een Joodse man die, als gevolg van de oorlog, pas op latere leeftijd vernomen heeft dat hij Joods is. Voor het eerst in zijn leven heeft hij de tefillin, de gebedsriemen, aangedaan. Tefillin: het uniform van de Jood! Hij trouwde in een kerk omdat z’n echtgenote Joods was en betreurde het dat de rabbijn niet kon komen omdat de ruimte vol beelden stond. Het was een eerste ontmoeting, zelfs zijn naam ken ik niet en ik had hem nog nooit ontmoet. Trots vertelde hij mij dat zijn vrouw een kaars had ontstoken bij de huwelijksinzegening door de priester. Op de kaars van zijn vrouw een kruis. Maar op zijn kaars was ‘natuurlijk’ geen kruis, want hij was en is Joods.

Het NIW gaat genieten van enige weken rust en dus ga ik ook een paar weekjes uit de ether. Heb ik rust….. en u ook. Maar na de rust gaan we verder want: rust roest! En ik houd graag het contact!

Gedurende de post- coronatijd houdt Opperrabbijn Jacobs een dagboek bij voor het Joods Cultureel
Kwartier. NIW publiceert deze bijzondere stukken dagelijks op https://niw.nl/category/dagboek/