Een overpeinzing vanuit de hoogte.

We waren enige dagen helemaal weg. Waarop ik doel? Beekbergen! Al meer dan 20 jaar wordt er door een cateraar uit Antwerpen in de zomer Hotel de Wipselberg in Beekbergen afgehuurd voor gasten die in een koosjere ambiance hun vakantie willen doorbrengen. Gasten uit België, Frankrijk, Duitsland, USA, Engeland en natuurlijk uit Israël. De laatste jaren is hij ook open op Sjawoe’ot, in de wintervakantie en gedurende Soekot. Omdat de cateraar een hechsjer, een soort rabbinaal Kemakeur, nodig heeft, kom ik in de picture. Bijverdienste? Geestelijk wel, want ik verblijf dan met mijn Blouma op de Veluwe midden in de bossen en geniet van drie keer dagelijks minjan, sjoeldienst en een geweldige sjabbat. Mensen die elkaar veelal helemaal niet kennen, maar de sjabbat gemeen hebben. Een groot spiritueel gebeuren vol warmte, inspiratie en gezang. Los hiervan hebben wij hierdoor in de loop der jaren gigantisch veel mensen ontmoet waaronder ook bekenden uit de internationale Joodse wereld. Deze keer was er de jongste zoon van Ovadia Joseph, de voormalige beroemde Opperrabbijn van Israël. Zijn broer, de huidige Opperrabbijn, heeft mij indertijd verzocht (en dus het vertrouwen gegeven) om namens hem, en dus namens het Opperrabbinaat van Israël, jongere collega’s in Europa te helpen met gioer, toetreding tot het Jodendom. Sjabbatmiddag, gisteren dus, ben ik ingevallen als tourgids. Bijbaantje? Nee hoor. Ik leg het uit. Een van de vaste gasten in het hotel is een orthodoxe Joodse man uit Antwerpen die als beroep een week rondreist met toeristen uit voornamelijk Israël en ze Nederland laat zien. Sjabbatmiddag mocht ik van hem overnemen en een paar uur wandelen met zijn uit 8 personen bestaande Israëlische groep. We hebben bijna twee uur gewandeld. Zij hebben de bossen gezien, prachtige villa’s en van mij te horen gekregen over Joods Nederland. Hoeveel Joden hier nog wonen, dat voor de oorlog in iedere plaats een Joodse Gemeente was, met een sjoel, met een mikwa en met een Joodse begraafplaats. De kennis die Joden elders in de wereld, en speciaal uit Israël, hebben over Joods leven voor en na de oorlog in Nederland is nihil. Een van de gasten was een jonge vrouw, een klinisch psycholoog. Zij was zeer geïnteresseerd in mijn werk in het Sinai Centrum. En dus ging het weer over de oorlog, terwijl ik meer en meer begin te beseffen hoezeer het lijden van mijn ouders in de oorlog op mij een zware stempel heeft gedrukt. Momenteel zit ik in een vliegtuig dit dagboek te schrijven. En omdat ik van de stewardess een koptelefoontje in mijn handen kreeg geduwd heb ik de verleiding niet kunnen weerstaan en ben op zoek gegaan naar een film over: de oorlog. Et voilà, er was een Nederlandse film over het verzet getiteld “Bankier van het Verzet”. Ik heb hem niet helemaal uitgekeken. Ik moest denken aan mijn lieve moeder die met zoveel respect sprak over de verzetsstrijders die haar het leven hadden gered. Wiersma, een politieagent uit Boskoop, was de grote leider. Vele adressen waar zij was ondergedoken heb ik als klein kind bezocht. Wat een moed hebben deze mensen aan de dag gelegd om ervoor te zorgen dat mijn moeder de oorlog mocht overleven. Maar hoeveel verraad was er gepleegd. Kijk die film en zie het. Hoeveel jongemannen en vrouwen hebben het niet overleefd. Mijn ouders hadden geen keus, want ze waren Joden. Maar deze verzetshelden, jonge mannen en jonge vrouwen, hebben ervoor gekozen om te vechten voor gerechtigheid, geheel belangeloos.  Ze hebben geweigerd om met de nazi’s mee te doen en ook hebben ze geweigerd om het te laten gebeuren en met 90% van de Nederlandse bevolking in het beste geval, toe te kijken! Velen van hen hebben het niet overleefd. Ze hebben ouders nagelaten, soms kinderen en jonge vrouwen. Ik heb het gevoel dat ik ernstig tekort ben geschoten om mijn dankbaarheid aan de redders van mijn moeder en de redders van mijn grootouders kenbaar te maken. De Zaak Menten welt op in mijn gedachte. Hoe was het mogelijk dat deze brute koude massamoordenaar gedekt werd vanuit de hoogste Nederlandse regionen? En het is toch van de zotten dat de Drie van Breda, die zoveel onschuldigen de dood hebben ingejaagd, om humanitaire redenen voortijdig zijn vrijgelaten? En wat met het pensioen van de Zwarte Weduwe?  Met mijn kleinzoon uit Israël heb ik woensdag jl. een wandeling gemaakt door de oude binnenstad van Amersfoort. Bij de oude Joodse begraafplaats kwamen wij een journalist tegen, een bekende van mij. Hij doet onderzoek naar de rol van de burgerlijke gemeente Amersfoort ten aanzien van Kamp Amersfoort, maar wilde nog geen tipje van de ongetwijfeld stinkende sluier oplichten.  Maar ik heb bange vermoedens. Er is goed geprofiteerd door Amersfoorts burgerij van de aanwezigheid van kamp Amersfoort. We gaan bijna landen. Ik houd u op de hoogte, maar dan niet vanuit de hoogte, maar gewoon vanaf een plaats waar ik met beide beentjes op de grond sta.

Gedurende de coronatijd houdt Opperrabbijn Jacobs een dagboek bij voor het Joods Cultureel
Kwartier. NIW publiceert deze bijzondere stukken op https://niw.nl/category/dagboek/