Ik zal u dan benoemen tot: hulp-rabbijn!

 

Gisteren en eergisteren zat ik de hele dag, vanaf de zeer vroege uurtjes tot diep in de nacht, achter mijn computer. Mijn snelwandelen is er al een paar dagen bij ingeschoten en dat is niet goed. Wat is er zoal de revue gepasseerd? Het NIK stuurde mij een e-mail door die hen bereikte maar meer op mijn weg lag om te beantwoorden.  Een vrouw die mij onbekend is vraagt of het toegestaan is om een urn met as van haar Joodse moeder op een Joodse begraafplaats bij te zetten. Ik denk dat het NIK die e-mail zelf ook had kunnen beantwoorden, want het antwoord is duidelijk: wij doen niet aan crematie en werken daaraan op geen enkele wijze mee. Terecht dat toch de e-mail naar mij werd gestuurd, want bestuurders zijn er om te besturen en rabbijnen zijn er voor rabbinale zaken. Ik heb dus netjes en duidelijk geantwoord dat het bijzetten van een urn op een Joodse begraafplaats niet is toegestaan. Maar ik heb er nog een paar woorden aan toegevoegd: “Geachte mevrouw,  Mocht u hiervoor openstaan dan wil ik graag e.e.a. mondeling toelichten. Mijn telefoonnummer is xxx. Binnen vijf minuten had ik de dochter aan de lijn. Moeder was zwaar getraumatiseerd door de oorlog. Ze had een verhouding gehad in de oorlog met een knappe Duitse soldaat. Na de oorlog zat ze met een gigantisch schuldcomplex, want de Duitse soldaten hadden haar moeder vergast. Haar crematie zat gekoppeld aan de schoorstenen van de crematoria in Auschwitz, Sobibor en andere hellen op aarde. Volgens de halaga moet iemand die suïcide pleegt aan de rand van de begraafplaats worden begraven om te tonen dat suïcide onjuist is, strikt verboden. En toch heb ik nog nooit iemand na een geslaagde suïcidepoging, aan de rand van de begraafplaats een plek laten geven. Allen die zich hebben gesuicideerd, waren ziek. Natuurlijk plaatsen we geen urnen op een Joodse begraafplaats, maar halaga betekent beweging, maar wel beweging binnen door de halaga aangegeven grenzen. En dus staat er in Amersfoort op de Joodse begraafplaats een grote zerk met daarop geschreven: hier ligt de as begraven van in Kamp Amersfoort vermoorde Joden. We spraken een hele tijd. Ze wil nu lid worden van de Joodse Gemeente omdat ze ook Joods begraven wil worden, terug naar haar roots. En ook haar broer wil absoluut Joods begraven worden. Waartoe zo’n urn al niet kan leiden! De vraag in de e-mail was duidelijk, en het antwoord leek vrij simpel: Niet toegestaan! Maar we moeten heel vaak door de tekst heen kijken. Wat zit erachter? Wie is de vraagsteller? Wat kan ik voor hem of haar betekenen? Wat ik met de as wel/niet kan doen, ga ik niet aan het digitale papier toevertrouwen, want crematie is volstrekt onjoods en onaanvaardbaar. Maar iets verbieden is makkelijk, iets toestaan vaak erg ingewikkeld. Ik moet in rust kijken wat haalbaar is en waar een ongeoorloofde grens op een geoorloofde wijze zou kunnen worden overschreden of beter gezegd verlegd. En als er geen oplossing denkbaar is, hetgeen ik verwacht: ik heb er aandacht aan besteed en dat is voor de dochter van groot belang en troost.

Op de middelbare scholen is het werkstukkentijd. Er liggen momenteel zeven aanvragen voor een interview op antwoord te wachten. Het is erg fijn dat er kennelijk op scholen aandacht wordt besteed aan Jodendom, maar ik weet niet waar ik tijd moet vinden voor al die werkstukken.  En dus laat ik ze maar even in mij Inbox staan tot ik een gaatje zie. Of wellicht is een van mijn trouwe Joodse lezers bereid tijd te geven aan de belangstelling hebbende jeugd?  Ik zal u dan benoemen tot: hulp-rabbijn!

Het is nu dinsdagavond. Gewoonlijk schrijf ik mijn dagboek op woensdag, maar dat gaat me morgen niet lukken want eerst een lezing in ’s Heerenberg, dan thuis een sjioer en de avond sluiten met een lezing in Schoonrewoerd. Overigens zit ik nu helemaal vol met Chanoeka! Alle lichtjes, alle avonden dus,  zijn bezet en soms steek ik op een avond op twee plaatsen aan. Dat ik nu al volgeboekt ben, geef niet alleen licht aan toeschouwers , maar ook moed aan uw vermoeide opperrabbijn!