Opdat er eenheid in diversiteit ontstaat.

Bij de opening vorige week van de dubbeltentoonstelling in de sjoel van Enschede heb ik iets geleerd wat ik nog niet wist. Enschede heeft een wijk genaamd Lonneker, dat was me bekend omdat ik decennia geleden de rabbijn (toen heette dat nog pastoraal werker) was van het ressort Overijssel. Wat mij onbekend was, was dat in de periode 1818-1884 Enschede een deel was van Lonneker. Met andere woorden: de huidige wijk Lonneker was eens de baas van de toenmalige wijk Enschede en was toentertijd dus een belangrijke plaats. Dat toenmalige Enschede had van 1893-1906 de eerste Joodse burgemeester van Nederland. Na zijn burgemeesterschap in Lonneker werd deze eerst Joodse burgemeester van 1906-1911 de burgemeester van Almelo. Zijn naam: Eduard Jacobs. En een van zijn zussen was Aletta Jacobs. En die Aletta Jacobs, zo is mij door mijn oma en opa Jacobs altijd verteld, was een nicht van de vader van mijn opa.  Met andere woorden: waarom ben ik in 1976 spontaan, en het eerste jaar vrijwillig, een dag per week mijn rabbinale diensten gaan aanbieden aan Overijssel om er vervolgens 10 jaar te blijven werken? Overijssel was me altijd duidelijk omdat de grootvader van mijn oma opperrabbijn was van Overijssel en Zwolle had daarboven nog iets extra’s want daar woonde die opa van mijn oma.  Maar nu blijkt dat ik niet alleen met Zwolle een dubbele band heb, maar ook met Almelo en Enschede.

Met het bovenstaande was ik dus even afgeleid van de huidige afschuwelijke situatie in Oekraïne, die me momenteel dag en nacht bezighoudt. Uiteraard word ik voortdurend op de hoogte gehouden van de heldendaden van Koen Carlier met zijn team. Wat daarvan het nut is, weet ik niet precies, maar ik denk dat Koen en de zijnen ook behoefte hebben om tussen de bombardementen door hun gigantische zorg te delen met een groepje vertrouwelingen. Los daarvan zit ik zo’n beetje de hele dag het nieuws te volgen, de drama’s te bekijken, kort te bellen met de rabbijnen uit Oekraïne waarvan ik nu iets meer dan een maand geleden nog een flink aantal in Kiev heb ontmoet. Wat een machteloosheid, wat een moed bij een van die rabbijnen die me letterlijk schrijft dat hij zijn paar duizend ouderen niet kan achterlaten. We krijgen ook namen door van mensen in grote nood die volledig vast zitten zonder eten, drinken, medicijnen. Of ik kan regelen dat ze bezocht worden. Onbegrijpelijk en onbeschrijfelijk.

En dan krijg ik gezellige uitnodigingen voor Poerimfeesten. Het heeft geen zin om Poerim dit jaar te schrappen, misschien juist extra vieren.  Even weg van alles. Maar ja, denk ik dan, wegkijken en weglopen heeft geen zin. Maar anderzijds, wat bereik ik door met op Poerim te gaan treuren? Er zal wel weer onenigheid ontstaan over het wel of niet Poerim-vieren. En dat moet nu juist niet gebeuren. Haman had opgemerkt dat er bij de Joden onderlinge verdeeldheid heerste en daarvan wilde hij gebruik maken om het Joodse volk uit te roeien. Maar onze grootste kracht is juist onze éénheid. Laat dat onze inzet zijn voor Poerim 5782 -2022. Eenheid betekent ook dat je een ander afwijkend inzicht mag hebben, van mening mag verschillen, want uiteindelijk zijn we inderdaad allemaal anders, niemand is uniek of juist en beter geformuleerd: ieder van ons is uniek en heeft het recht om er vanuit zijn eigen denkwereld tegenaan te kijken. Voorwaarde is wel dat wederzijds respect en inlevingsvermogen een sine qua non zijn opdat er eenheid in diversiteit ontstaat. Als de grote Russische leiders dat nou ook begrijpen, is de oorlog in Oekraïne verleden tijd!

 

Gedurende coronatijd houdt Opperrabbijn Jacobs een dagboek bij voor het Joods Cultureel
Kwartier. NIW publiceert deze bijzondere stukken dagelijks op https://niw.nl/category/dagboek/