"Hoe" kunnen we antisemitisme effectief bestrijden?

Onder bovenstaande titel werd mij verzocht een column te schrijven. Maar met grote aarzeling accepteerde ik die uitnodiging, omdat mijns inziens voordat we gaan nadenken over “Hoe” we eerst ons moeten afvragen “Of”?  Kan antisemitisme überhaupt bestreden worden? Ik herinner mij hoe ik ooit werkzaam was aan een educatief project, gesubsidieerd door het Ministerie van OCW, dat onder andere tot doel had om het antisemitisme te bestrijden. Na een jaar werden we bezocht door een ambtenaar van het Ministerie en werd ons gevraagd of we er al in waren geslaagd om het antisemitisme te verdrijven en indien nog niet volledig, hoeveel procent vermindering er was ontstaan door onze educatieve materialen en cursussen. Voor mijn gevoel snapte de ambtenaar er totaal niets van omdat hij dacht dat antisemitisme verdrongen kan worden door de oorzaak weg te nemen. Als de haat echter een haat is zonder oorzaak, dan is uitschakelen onmogelijk. Amalek staat in de Thora symbool voor de haat zonder reden en dus is Amalek niet te vernietigen, laat staan te transformeren van haat in liefde. Als de Thora mij aangeeft om Amalek nooit te vergeten, bedoelt G’d uiteraard niet dat ik mezelf in een soort angst cocon moet terugtrekken. Absoluut niet! Maar wel dient er bij mij, het Joodse Volk, steeds een vorm van alertheid aanwezig te zijn, want steeds weer zal Amalek opduiken in verschillende gedaanten. Andere namen voor Amalek door de eeuwen heen en ook vandaag kunt u zelf invullen!

Iets concreter: de reden dat er antisemitisme bestaat is omdat de Joden rijk zijn!? Maar kijk dan even naar Polen voor de Tweede Wereldoorlog en zie dat het antisemitisme weelderig aanwezig was en de Joden straatarm! Joden zonderen zich af!?  Kijk naar Duitsland en ook Nederland waar de Joden volledig waren geïntegreerd en desondanks… Joden zijn intelligent!? Er zullen zeker intelligente Joden zijn, maar evenzovele Joden beschikken over beperkt verstandelijke capaciteiten. Joden zijn muzikaal, Joden zijn oplichters en sjoemelaars, Joden zijn …en zijn…!? En natuurlijk: Joden hebben alle macht in handen.

Deed me denken aan Moos. Moos zit tijdens de oorlog, in 1942, in het park een SS-krant te lezen. Een SS’er loopt langs en brult tegen Moos: Jij vuile rotjood. Waarom lees jij onze SS-krant? Waarop Moos antwoordt: als ik de Joodse krant lees word ik helemaal gedeprimeerd want ik zie dat Joden hun geld moeten inleveren, hun radio’s, hun fietsen. Ik lees dat Joden niet meer naar bioscopen mogen en langzaam maar zeker de hele wereld zich om hen heen sluit. Als ik daarentegen in de SS-krant kijk, staat er dat Joden alle macht van de wereld hebben en schatrijk zijn! Als ik dat lees voel ik me helemaal opgelucht en gelukkig!

Tijdens de Kruistochten mochten wij vermoord worden en werden we ook daadwerkelijk vermoord omdat wij de stichter van het Christendom hadden gekruisigd. In de Middeleeuwen veroorzaakten wij de pest, mijn ouders hadden in WO II het verkeerde ras. En ik, kind van na de oorlog, ben een zionist. Of ik mezelf wel of niet als zionist beschouw en of ik dat nou wel of niet ben: Jacobs = Zionist! Antisemitisme en antizionisme zijn een onafscheidelijke eenheid gaan vormen, synoniemen, hoewel zionisme en antisemitisme in theorie volledig naast elkaar kunnen staan.

Wat dan wel de reden zou kunnen zijn van de ziekte die antisemitisme heet? In de geneeskunde accepteren we dat er ziekten zijn waarvan de oorzaak onbekend is. De arts zal zich dan moeten beperken tot symptoombestrijding zoals koorts en pijnverlichting. Gelijk paracetamol slechts bij machte is om de pijn te verlichten, maar niet in staat is om de oorzaak te bestrijden, zo ook kan antisemitisme niet worden uitgeroeid. Antisemitisme is een diepgewortelde kwaal die even oud is als het Joodse volk. Want met het ontstaan van het Joodse volk bij de berg Sinai is ook die ongeneeslijke ziekte ontstaan. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat in het woord Sinai taalkundig het woord “Siena” dat “haat” betekent, verborgen zit. Met andere woorden: met het ontstaan van het Joodse Volk ontstond het antisemitisme.

Is de conclusie nu dat ik moet achteroverleunen? Het antisemitisme maar op z’n beloop moet laten? Stelt mijn voorzitterschap van “the Comite Combatting Antisemitisme of the European Jewish Association” dan niets voor als het antisemitisme toch niet te “combatten” valt!?

Zeker moet er tegen antisemitisme en iedere andere vorm van zinloos geweld worden opgetreden, maar wel met een beperkt verwachtingspatroon om teleurstelling tegen te gaan.

Het kernwoord in de strijd tegen antisemitisme luidt: educatie, educatie, educatie!

Op school; Bij de inburgeringscursussen; Tijdens bijeenkomsten.

Als in een stekje een inkerving wordt gemaakt ontstaat een kreupele boom. Onderwijs in de prille jaren vormt de mens. Voordat de inkerving ontstaat, moet worden ingegrepen en aan het kind worden uitgelegd dat antisemitisme niet mag bestaan. Tolerantie en wederzijds respect moet de basis van opvoeding zijn. Voor antisemitisme mag geen plaats zijn.

Vluchtelingen uit bijvoorbeeld Afghanistan komen hier aan met een rugzak, ook een spirituele. En in die rugzak zit ook de wetenschap dat vrouwen gebruiksvoorwerpen zijn en Joden moeten worden uitgeroeid, zoals deze week nog een Iman op de officiële Palestijnse Televisie heeft verkondigd. Zijn de Afghaanse vluchtelingen schuldig aan deze kromme visies? Neen! Zo zijn ze opgevoed. Opgevoed met een schadelijke inkerving. Maar de vraag is: wat doen wij Nederlanders eraan om deze ziekelijke en schadelijke opvoeding recht te zetten?

Ook in en door kerken worden mensen gevormd. De kerk kent helaas een lange geschiedenis van antisemitisme. Het is verheugend dat de meeste kerken duidelijk afstand hebben genomen van Jodenvervolging door de eeuwen heen. Terecht! En ik ben daarvoor innig dankbaar. Maar: blijft het bij een publiekelijk excuus? Of is deze spijtbetuiging ook geïntegreerd opgenomen in preken, in geschriften en onderwijs aan de jeugd?

Samen dienen we te strijden tegen antisemitisme, rassenhaat en intolerantie. En samen dienen we ervan doordrongen te zijn dat in de Tweede Wereldoorlog niet alleen 6 miljoen Joden werden vermoord, maar dat meer dan 55 miljoen medemensen het leven lieten.