Herdenken voor Jom Kippoer.

Wel of niet op weg gaan net voor Jom Kippoer?  Wordt een rabbijn niet geacht zich voor te bereiden voor z’n Jom Kippoer toespraken?  Ik dus kennelijk niet want ik zit nu in mijn auto! Donderdag was ik in Voorburg, en vandaag, zondag, eerst in Enschede, daarna Coevorden en toen in Blesdijke. In Coevorden sprak ik aan het begin van de plechtigheid en in Blesdijke aan het eind om zo op beide plaatsen aanwezig te kunnen zijn en mijn toespraak en gebed te kunnen delen met de aanwezigen. Waarom kon ik geen nee zeggen? Omdat alle bijeenkomsten te maken hadden met leden van een Joodse Gemeente die op die specifieke dagen werden afgevoerd om nimmer weer te keren. Ik voel me verplicht om aanwezig te zijn, een paar woorden te zeggen en vooral een Jizkor uit te spreken voor hun aller zielenrust. Lokale niet-Joden proberen op de dag dat tachtig jaar geleden hun Joden op transport werden gesteld, ze uit de vergetelheid te halen, even hun namen te noemen, een minuut stilte te betrachten, bijeen te komen en via de media aandacht te vragen voor al hetgeen toen ernstig fout ging. Juist net voor Jom Kippoer hiermee geconfronteerd worden is goed, zet me aan het denken over de relativiteit van het leven, roept me op tot bezinning.

De bijeenkomst in Voorburg was bijzonder. Mijn vriend Ronnie Noach heeft zijn broertje, overleden in de oorlog, opgespoord en uitgevonden dat hij begraven werd op de algemene begraafplaats in Voorburg. Maar omdat het niet bekend was dat het een Joods jongetje betrof is enige jaren geleden het graf geruimd. Nu ligt er een steen met de naam van Alexander en zijn geboorte- en overlijdensdatum. Hij werd slechts 5 jaar oud. Met een bijzondere plechtigheid werd zijn bestaan weer een beetje zichtbaar. Bij de plechtigheid sprak de Haagse rabbijn Katzman een Jizkor, herdenkingsgebed, uit. De heer Noach, de burgemeester van Voorburg, de dochter van Ronnie en mijn persoontje hielden toespraken. Voor Ronnie Noach en zijn oudere broer was het een stuk verwerking. Voor mij een confrontatie en dus goede voorbereiding voor Jom Kippoer. En voor de andere aanwezigen een waarschuwing. Want hoewel Alexander waarschijnlijk een natuurlijke dood was gestorven, speelde het zich wel af in de oorlog en tijdens de onderduik en heette Alexander niet meer Alexander, maar woonde hij bij duikouders onder een valse naam. Nederland liet het gebeuren! Hopelijk zal er aan deze bijeenkomst in de media aandacht worden besteed en krijgt de kleine onschuldige Alexander een educatieve follow up. Want wat toen geschiedde, kan morgen weer gebeuren!

Ondertussen heb ik vrijdag jl. in de heel vroege uurtjes mijn toespraak voor Jom Kippoer voorbereid en zelfs uitgetypt! Als de toespraak op papier staat kan ik hem verspreiden. Of ik dat ga doen, weet ik nog niet want de toespraak is duidelijk bedoeld voor de Amersfoorters. Anderzijds zit er natuurlijk wel een boodschap in die verder reikt dan Amersfoort.

En het overbrengen van een boodschap is mijn drijfveer om te schrijven en te spreken. Ik schrijf dit dagboek niet omdat ik dat leuk vind of omdat ik meen mezelf zichtbaar te moeten maken. Ik wil een bijdrage leven aan de brede samenleving, mensen inspireren en strijden tegen normverval en ongeloof. En dus zit ik nu uitgeput, op de vooravond van Jom Kippoer in mijn auto op de terugweg van Blesdijke, mijn dagboek te typen. Ik heb gelukkig een vrijwilliger die rijdt waardoor ik kan dagboek-schrijven en telefoneren. Die vrijwillige chauffeur komt vandaag extra goed uit omdat mijn linker bovenarm redelijk pijn doet vanwege de enige dagen geleden ontvangen vijfde corona vaccinatie. Goed dat ik het voel, want dat is een teken dat het werkt!

Kennis overbrengen en dus vooral inspireren!  Dat mocht ik afgelopen week ook doen in Apeldoorn. Ik was daar voor mijn jaarlijkse college aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Predikanten in opleiding. Een belangrijke groep want zij spreken eerstdaags vanaf de kansel. Door mijn dubbele college, want ik kom altijd voor twee lesuren, hadden we contact, konden zij mij bevragen en heb ik hopelijk een positieve indruk weten te creëren over Jodendom en Israël. Zo’n college is weer heel iets anders dan de toespraken die ik vandaag heb gehouden. Overigens was er vandaag ook variatie, want mijn aanwezigheid in Enschede had niet van doen met de oorlog, maar betrof de onthulling van een zerk op het graf van Mevrouw Els Denneboom die op zeer hoge leeftijd, ze was net zo oud als de Enschedese synagoge, was overleden. Een zeer grote opkomst, hetgeen niet verwonderlijk was. Zij was binnen de Joodse Gemeenschap een spil en was ook een zakenvrouw van groot kaliber. En was zelfs, alweer een flinke tijd geleden, gekozen tot zakenvrouw van het jaar. Ik heb haar goed gekend: aimabel, betrokken en intelligent.

Ik stop en moet Coevorden en Blesdijke eerst voor mezelf verwerken voor ik iets aan het dagboek toevertrouw. Het was namelijk erg confronterend en zwaar. Steeds weer die oorlog met al het eraan gekoppelde leed. Het kwam vandaag erg dichtbij. In Blesdijke was mijn moeder enige tijd ondergedoken en de moeder van mijn opa heette van haar meisjesnaam Potsdam en kwam uit Coevorden.

Voor mijn Joodse dagboekeniers: een goede vasten en een gezonde aanbijt. En voor allen, wel en niet Joods: Moge u allen worden ingeschreven en verzegeld voor een goed en gezond jaar. Een jaar van sjalom, fysiek en geestelijk, voor u en voor alle andere bewoners van Uw aarde.

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website.

 

 

 

 

 

Reacties

Populaire posts