Geen water, licht en elektriciteit.

Het was me het dagje wel. Eerst de jaarlijkse herdenking in Arnhem bij het indrukwekkende en aansprekende monument voor de sjoel. Een geweldig goede opkomst. En daarna naar de Duitse oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn. In totaal 259 km gereden. En onderweg de helft van mijn ticket geregeld voor mijn reis naar Sofia. Van mij wordt in Sofia een toespraak verwacht. Waarover is me nog niet geheel duidelijk en ook voor wie ik precies moet spreken weet ik niet echt. De uitnodiging komt van de Public Prosecutor’s office of the Republic of Bulgaria. Als ik het goed heb begrepen gaat het over “Hate Speech”. En een of andere moefti schijnt ook te komen. Het symposium, of wat het dan ook moge zijn, vindt plaats op maandag 5 en dinsdag 6 december. Ik ga op zondag 4 december om 6:50 uur in de ochtend heen, kom dan aan om 14:00 uur in Sofia, doe wat er van mij verwacht wordt op dag één, maandag dus, en de tweede dag moeten ze het maar zonder mij doen, want ik moet uiterlijk dinsdagavond weer in Nederland zijn. Volgens de organisator was dat geen probleem als ik mijn verhaaltje afsteek op maandag en bij het Galadiner aanwezig ben. Hoewel ik niet geheel snap waarover het handelt, heeft de big boss van EJA, de European Jewish Association, rabbi Menachem Margolin, aangegeven dat het van groot belang is dat ik ga. Uiteindelijk kost het me niets, alleen tijd, want tickets en verblijf worden geregeld door de Bulgaarse Overheid.  En wat ik eraan verdien is het gegeven dat ik kennelijk iets nuttigs ga doen en dat is altijd pure winst. Ik vermoed dat er tolken aanwezig zullen zijn, want de “International Affairs Officer” die mijn contactpersoon is, spreekt als een van de weinigen een beetje Engels. Ik heb dus het bange vermoeden dat ik ter plekke zal moeten uitvinden waarover het gaat. Maar ervaring heeft mij in de loop der jaren geleerd dat hoe minder goed ik ben voorbereid (ik bedoel: helemaal niet ben voorbereid!) des te beter komt mijn toespraak en/of mijn lezing over.

Dat was vandaag zowel in Arnhem alsook in Ysselsteyn goed zichtbaar. Mijn boodschap is heel duidelijk overgekomen en mijn Blouma ontving vele complimenten. U ziet wat er gebeurt: ik zweet en spreek, en Blouma krijgt het applaus!  Ik had netjes een toespraak voorbereid, maar ter plekke besefte ik welke boodschap ik wilde uitdragen: het gevaar van polarisatie.  Nou zal eenieder het daar wel mee eens zijn, maar bij iets dieper nadenken, ligt dat niet zo simpel. Ik herinner mij dat decennia geleden bij een herdenkingsbijeenkomst in Westerbork een ietwat oudere kleine man naar mij toekwam en mij vroeg of hij mocht plaatsnemen op de stoel naast mij. De man sprak perfect Nederlands, maar was wel voorzien van een zwaar Duits accent. Hij was de ambassadeur van de Duitse Bondsrepubliek. Mijn vader, zo begon hij tot mij te spreken, was in Duitsland in de oorlog gefusilleerd vanwege zijn verzet tegen de Nazi’s. Maar ik ben hier niet vanwege mijn vaders rol in de oorlog. Neen, ik ben hier als vertegenwoordiger van het land dat uw volk probeerde uit te roeien. Niet iedere Duitser was fout. Maar ook niet iedere Nederlander was goed! Over de Russen heb ik nog opgemerkt dat de stumpers die naar het front zijn gestuurd letterlijk geen kant op konden. Kannonenvlees zijn ze, niet meer en niet minder. En in Israël is de liefde voor de Oekrainers niet bepaald groot (sinice!), want de meest wrede kampbewakers waren de Oekrainers. Ik heb duidelijk geprobeerd te waarschuwen tegen polarisatie, tegen onwetendheid en voor opvoeding. Zowel in Arnhem alsook in Ysselsteyn kwam de boodschap over! En terwijl ik in de auto in gesprek was met KLM over mijn ticket, stuurde rabbijn Kohen van Marriupol, een aantal dramatische foto’s.  Medemensen die geen water meer hebben, geen elektriciteit, en dadelijk ook geen voedsel. De wereld ziet het en laat het gebeuren. Ik stop omdat ik moe ben en omdat de twee foto’s boekdelen spreken. Oorlog kent uitsluitend verliezers. Geen water, licht en elektriciteit.

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website.