Het is nog geen Chanoeka

De laatste dagen had ik een flinke kou te pakken. Wisselend weer, een veel te vol programma, gezeur, te weinig slaap en dan moet ik oppassen om het niet te begeven. Gisteren, zondag, na een fijne normale sjabbat, was een dag van uitsluitend simches. Begonnen met een flinke uitslaap en geïnspireerd door een prachtige verklaring die ik sjabbat met mijn lernmaatje Avi tot me heb mogen nemen. Wat was nu feitelijk het wonder van het kruikje olie met Chanoeka? U weet het natuurlijk: er was genoeg olie voor slechts één dag, maar die hoeveelheid koosjere olie bleek acht dagen te voldoen. De acht dagen die nodig waren om nieuwe olie te vervaardigen. Maar hoe was dat in z’n werk gegaan? Een simpele en voor de hand liggende vraag. Er zijn maar liefst vijf antwoorden op.

1. Alle olie uit het kruikje werd in de menora gegoten. En de volgende dag bleek het kruikje weer vol te zijn en kon de menora weer worden aangestoken.
2. Alle olie was in de menora gegoten en dus was de volgende dag het kruikje leeg, maar de menora was wel weer op wonderbaarlijke wijze vol.
3. De Maccabeeërs keken vooruit en verdeelden de olie in acht gelijke hoeveelheden om zo iedere dag op z’n minst een beetje te laten branden. En toen bleek de verbrandingssnelheid van de olie te zijn verlaagd en het achtste deel brandde de volle 24 uur.
4. Ze deden het hele kruikje in de menora, maar de volle menora verbrandde dusdanig langzaam dat het volume van één dag er acht dagen over deed.
5. En nu de meest aansprekende verklaring: de olie brandde gewoon met de gewone normale snelheid van verbranding die past bij gewone reguliere olijfolie. De olie brandde en verspreidde licht, maar verbrandde niet!

Wat is de diepere betekenis van deze vijfde verklaring die mij de afgelopen dagen inspireerde? De olie brandde op natuurlijke wijze, maar verbrandde niet. Met ander woorden: leef normaal, maar besef dat ook het normale ons verstand vaak overstijgt. Sta met beide benen in de gewone samenleving, zonder je niet af, trek jezelf niet terug, heb oog voor de realiteit.. Maar weet dat ook het normale vaak niet te vatten is. En dus vraagtekens plaatsen terwijl je weet dat er geen rationeel antwoord zal volgen is zinloos.

Ik was bij een bar-mitswa in het buitenland. In de familie speelt zich een tragedie af. Waarom? Joost mag het weten, zeggen we in het Nederlands. En dus zijn vrienden opgestaan en hebben het initiatief genomen om het bar-mitswa feest tot een groots festijn te maken, zonder vraagtekens, zonder de mogelijke schuldvraag te stellen. Dat is de vijfde betekenis van het kruikje olie.

Met een goede vriendin van ons gaat het niet goed. Psychische en lichamelijke klachten. De artsen tonen weinig belangstelling voor haar. Hoe kunnen we haar steunen? Uiteraard door te helpen om de juiste artsen te vinden en te pogen een afspraak voor haar te regelen. En door voor haar te dawenen. Alleen dawenen is niet genoeg, maar uitsluitend overgeleverd zijn aan de willekeur van de normale wachtlijst in het ziekenhuis is ook niet voldoende.

De olie brandde normaal, maar verbrandde niet!

Het is nog geen Chanoeka, maar de lessen al tot ons nemen kan niet vroeg genoeg!

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website.