dagboek 23 april 2023

De herdenking Kamp Amersfoort was heel indrukwekkend en erg goed georganiseerd. In mijn vorige dagboek heb ik er al gewag van gemaakt. Ik herhaal het maar even:

Waarom moest na de oorlog Kamp Amersfoort verzwegen worden? Waarom geen enkele aandacht voor dit Kamp vanuit het …. Er wordt onderzoek naar gedaan en de nieuwe directeur, met volledige steun van het bestuur, is aan het onderzoeken wat hier na de oorlog speelde. Want dat er iets niet koosjer was met Kamp Amersfoort na de oorlog lijdt bij mij geen twijfel. De nieuwe directeur wil met mij hierover spreken. Ik ben benieuwd en voelde me bijzonder welkom geheten bij de plechtigheid. Een gereserveerde plaats vooraan. Ik voelde een erkenning van wat ik ben: een Jood. In dit afschuwelijke kamp werd afgrijselijk geleden door iedereen, maar de Joden kregen daarbovenop nog een extra behandeling.

Dat er iets niet koosjer is in Kamp Amersfoort na-de-oorlog, staat voor mij als een paal boven water. Toen ik bij de opening van het Herinneringscentrum in 2004 een toespraak zou houden was er een brief gekomen bij de toenmalige directeur dat de rabbijn niet zou mogen spreken. Ook de directeur voordat hij directeur was en een andere functie bekleedde, werd in zijn vorige functie bedreigd met ontslag omdat hij een Herinneringscentrum wilde oprichten voor Kamp Amersfoort. En toen jaren later er een monument bijkwam voor onderduikouders, werd mij door een van de toenmalige bestuurders verteld dat zijns inziens er te veel aandacht aan de Joden werd besteed. Het feit dat ik nu zo duidelijk een warm welkom werd geheten toonde dat er een andere wind waait en er alles aan gedaan gaat worden om het “geheim” van Kamp Amersfoort na-de-oorlog boven water te krijgen. Waarom spreek ik van een “geheim”? De dag na de opening van het Herinneringscentrum in 2004 was ik in de gevangenis van Groningen voor de onthulling van een monument ter nagedachtenis aan de Expogé (ex-politieke gevangenen). Naast mij zat een oude man in een legeruniform met een waslijn aan medailles. Ik had nog de gedachte om mijn twee medailles van de avondvierdaagse op te doen… De oud-militair vertelde mij dat hij mij de dag tevoren had horen spreken in Kamp Amersfoort en dat hij bij de opening was geweest omdat hij in de oorlog in Kamp Amersfoort gevangen had gezeten. Op mijn vraag wat er aan de hand was met Kamp Amersfoort na-de-oorlog, vertelde hij mij dat er geheimen zijn die zo afschuwelijk zijn dat je ze meeneemt in je graf.

Maar wat het geheim ook moge zijn, er wordt door de nieuwe directie aan gewerkt om te achterhalen wat er verborgen moet worden gehouden.

Ondertussen wordt er op verschillende plaatsen gewerkt aan de zogenaamde restitutie-gelden. Het woord ‘restitutie’ klinkt heel netjes en zuiver, maar wat ermee bedoeld wordt is gewoon “gestolen geld en gestolen huizen aan de nazaten van de Joden die men heeft laten vermoorden terugbetalen”. Gelukkig zijn er vele gemeenten die uit volle overtuiging alle medewerking verlenen om de gemeentelijke diefstal in de huidige schijnwerpers te plaatsen. Echter, blijken vooralsnog tientallen Nederlandse gemeenten niet te willen meewerken aan dit onderzoek. Enige van hen geven als reden op dat er geen Joden meer woonachtig zijn in hun gemeente! En dus mag kennelijk de diefstal van Joodse bezittingen verzwegen worden. Met 4 mei in aantocht word ik er niet vrolijker op. Maar we moeten doorgaan. Am Jisraeel Chaj!

Velen hebben de gewoonte om dagelijks drie of één hoofdstuk te leren uit de Rambam, Maimonides. Zowel de lerners van één hoofdstuk per dag alsook de lerners van drie dagelijkse hoofdstukken hebben allen gisteren het boek Jad Hachazaka beëindigd. Het laatste hoofdstuk spreekt over de tijd van de Mosjiach. De wereld zal gewoon continueren, maar doordat ieder de aanwezigheid van G’d zal erkennen, zal er alom vrede heersen, echte sjalom. En dus geen oorlogen, geen jaloezie, geen afgunst. Ook geen lasjon hara, kwaadsprekerij. Woorden kunnen doden, vlijmscherp zijn, mensen letterlijk kapot maken. Maar met woorden kun je ook de medemens verheffen, moed geven, troosten, sjalom, innerlijke rust, brengen.

Gisteren sprak ik een bestuurder met wie ik eigenlijk weinig contact heb omdat hij geen voorzitter is, maar gewoon bestuurder van een van mijn Joodse Gemeenten. Out of the blue liet hij mij weten dat hij mijn inzet voor Joods Nederland zeer waardeert. Het gaf mij een goed gevoel. Kostte hem niets, maar was voor mij op dat moment van grote waarde, want ik zag het net even bijna helemaal niet meer zitten vanwege al die herdenkingen en het daaraan gekoppelde onbeschrijfelijke verdriet. Am Jisraeel Chaj, het Joodse volk leeft en overleeft…maar onderweg sneuvelen er zo ontzettend veel.

Een Nederlandse vriend die nu in Israël woont vroeg mij wat te antwoorden op de vraag waarom G’d al die onbeschrijfelijke misère tolereert. Mijn antwoord was dat er geen rationeel antwoord op die vraag bestaat, omdat de Ratio niet mijn afgod is, maar de G’d van Awraham, Jitschak en Jaäcov. En die G’d is in essentie niet te vatten. En dus ook zijn Zijn Daden vaak verstand-overstijgend. Maar uiteindelijk gaat alles zoals het moet gaan, ook als we het van geen kant kunnen plaatsen en bevatten.

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

 

Reacties

Populaire posts