dagboek 5 maart 2024

Deze week wordt voor ons een film-week.

Dinsdag, dadelijk dus, de première van de film over de USSR genaamd: Rebellie van de Hoop. De film gaat over de protestbeweging die zich in de jaren ’70-’80 inzette om de in de Sovjet-Unie woonachtige Joden vrij te krijgen. “Let my people go…”. Verslag zal in mijn volgende dagboek staan, naar ik vermoed.

Woensdag een film op de Duitse Ambassade in Den Haag over de nazi-begraafplaats in Ysselsteyn. Wat precies de bedoeling van die film is, is me ten enenmale onduidelijk, maar ik zie wel. Naar ik begrijp duurt de film slechts acht minuten en het tijdstip van de bijeenkomst was speciaal zo vastgelegd dat mijn Blouma en ik aanwezig kunnen zijn, want dat was, zo begreep ik het, een soort voorwaarde. Ik zie wel wat er precies speelt en of er behalve ons beiden nog meer aanwezigen zullen zijn.

En volgende week maandag de première van een film in Tuschinski. Omdat ik dan ’s ochtends afgevlogen ben naar Oporto in Portugal, gaat Blouma mijn honneurs waarnemen. Makkelijk zo’n onbezoldigd plaatsvervangster. De film gaat over Amsterdam en draagt de titel: De verdwenen stad. Ik ben benieuwd, ik bedoel: Blouma is benieuwd!

Afgelopen sjabbat was bijzonder vanwege de aanwezigheid van rabbijn Hans Groenewoudt, de rabbijn van Amstelveen en de vader van de nieuwe “Amersfoortse rebbe”. “Amersfoortse rebbe” klinkt oud, maar hij is nog jong en bijzonder enthousiast (de jonge Groenewoudt, bedoel ik dus) . Er was een grotere kiddoesj dan gewoonlijk en dus waren we pas om half drie thuis. Dankzij het latere uitgaan van sjabbath kon ik nog net, na de sjabbat-maaltijd, een uiltje knappen voordat mijn wekelijkse lernsessie met mijn lernmaatje begon.

Uitgaande sjabbat kwam een delegatie van Beth Halochem uit Israël ons bezoeken. Beth Halochem is een revalidatie instelling waar vooral veel soldaten worden geholpen om, voorzien van allerlei kunstledematen, weer zo normaal mogelijk te kunnen functioneren. Uiteraard wilden ze geen geld van mij, maar wel advies hoe aan gelden te komen, dus de facto toch wel geld, maar niet uit mijn portemonnee.  Hoewel heel Israël stond en staat op fundraising, worden we recentelijk, begrijpelijkerwijs, overspoeld met verzoeken voor hulp. En gezien ik niet zo goed ben in het nee-zeggen, houd ik me dus ook bezig met fundraising.

Maar, om rabbinale verveling te voorkomen, heb ik er weer een nieuwe rabbinale (?) bezigheid bij gekregen: cruise-organisator! U leest het goed: cruise organisator. Een Amerikaans commercieel reisbureau heeft zo’n honderd oudere orthodox-Joodse families gevonden die geïnteresseerd zijn om Europa op een rivier-boot te doorkruisen. Omdat ze Middelburg, Rotterdam, Amsterdam en Nijmegen willen ‘aandoen’ (zoals dat in scheepsterminologie heet) hebben ze mij de kowed gegeven om de groep op sjabbat in de haven van Amsterdam te entertainen. En gezien mij die onverwachte maar eervolle gelegenheid wordt geboden, is het ook aan mij de eer om collega’s rabbijnen te vinden die in voornoemde andere havens een avondvullend (gratis!) programma willen bieden. Mijn Blouma was meteen helemaal enthousiast. Ze zag het wel zitten om een sjabbat op een cruiseschip te vertoeven, want dat was aan mij gevraagd, maar dat was nou ook weer niet de bedoeling. We mochten vrijdagavond wel gastspreker zijn, idem sjabbat overdag, maar overnachten zou niet mogelijk zijn, want alle hutten zouden bezet/verhuurd zijn. In een hotel nabij de haven konden we dan de sjabbat-nacht doorbrengen. Gezien mijn naam en foto als trekpleister c.q. lokaas gebruikt zou worden in de aan de cruise voorafgaande reclamecampagne, waren ze bereid om het hotel in de haven te vergoeden.

De afgelopen dagen hebben we vele kaarten ontvangen met mooie woorden van bemoediging. Maar het bleef niet bij kaarten. Ook bloemen, fruitmanden en heel veel sjalom-roepen in de straat. Het is niet alleen kommer en kwel in ons langzaam maar zeker minder Nederlands wordende landje. Met minder-Nederlands bedoel ik de cultuurverandering die we ondergaan door de aanwezigheid van nieuwe-Nederlanders van wie een beperkt maar zeer goed hoorbaar aantal bij navraag zich pas op de derde plaats Nederlander voelt. Voor de meerderheid van die minderheid is in eerste instantie hun geloof hun identiteit. Op de tweede plaats voelen ze zich ingezetenen van het land dat ze ontvlucht zijn en pas op plaats nummer drie verschijnt Nederland.

Maar, om de Nederlandse taal hoog in het Nederlandse vaandel te houden en om iedere vorm van discriminatie tegen te gaan heeft onze voormalige schoolmeester en huidige minister Hugo de Jonge gemeend een belangrijke bijdrage te moeten leveren (inmiddels weer ingetrokken) door het eeuwenoude woord en begrip ‘moeder’ te vervangen door ‘ouder, uit wie je geboren bent’. Briljant! Op deze taalcorrectie wacht ons land al eeuwen. Kinderen zullen dus ook niet meer mamma mogen zeggen, maar gewoon: ouder, uit wie ik geboren ben, mag ik nog een boterham? Als grootvader vraag ik me trouwens af of mijn Blouma, de grootouder van onze kleinkinderen, nog wel oma genoemd mag worden. Terwijl de wereld op z’n kop staat, in ons eigen landje mensen kapot zijn gemaakt door de toeslagen-affaire en we nog steeds geen regering hebben, dacht onze minister: hoe redden we Nederland? En toen kwam hij op het geniale idee: moeder verwijderen uit ons Nederlandse woordenboek, dat wordt onze redding…

Het is nu dinsdagochtend, vier uur. Ik ga weer naar bed, maar drink eerst nog een kop koffie om in slaap te vallen. Ik zou nog verder kunnen schrijven bijvoorbeeld over een vete van twee broers die beiden naast hun vader te zijner tijd begraven willen worden, maar er is maar één plek te vergeven. Of over een oude rabbinale verklaring die wel of niet wordt erkend. Over een herbegraving vanaf het ereveld in Loenen naar een Joodse begraafplaats. Of over Chaïm. Chaïm is taxichauffeur in Amsterdam en oogt van Indonesische afkomst. Op mijn vraag waarvandaan zijn naam Chaïm komt, wist hij geen antwoord, maar hij vermoedde dat Chaïm een Indonesische oorsprong heeft. Maar na verdere conversatie tijdens mijn rit, werd duidelijk dat de overgrootmoeder, via de moeders lijn,  van de Indonesische Chaïm volledig Joods was. We hebben telefoonnummers uitgewisseld…

Maar mijn dagboek moet niet te lang worden, want dan wordt het misschien niet meer gelezen. Dus: computer uit, nachtgebed had ik al voor mijn eerste slaapperiode uitgesproken, nog een kop koffie en dan voor de tweede keer: bed.