dagboek 1 mei 2024

Dagboek 1 mei 2024

Na een Pesach-afwezigheid hebben we weer voet gezet op Nederlandse bodem. We hebben totaal niets gemerkt van antisemitisme in Londen, hoewel mijn zoon wel heeft aangegeven dat met hoed en baard in de Underground bijna per definitie nagescholden betekent. Maar in de Joodse wijken Golders Green en Stamford Hill hebben wij niets gemerkt. Je leeft daar als het ware in een cocon van orthodox en vredig Jodendom.  Niets mis mee, zolang je natuurlijk wel beseft dat de cocon wordt omgeven door een moeizame entourage en je je ogen niet sluit voor de bittere werkelijkheid.

Tijdens de overtocht van Hoek van Holland naar Harwich, op weg dus naar Engeland, liep het wel een beetje mis. Toen ik langs de wachtenden bij een van de restaurants liep, werd mij vanuit de rij Free Palestine toegeroepen.  Ik draaide me om en zag drie jongemannen die via hun lichaamstaal bij voorbaat al aangaven dat zij het niet hadden gezegd, Ik naar de receptie om mijn beklag te doen en meteen werd ik verzocht om aan te wijzen wie de schreeuwers waren. De steward plaatste zich krachtig voor de drie en gaf ze in duidelijke bewoordingen te verstaan dat op zijn schip van de Stena Line voor antisemitisme geen plaats is. Zijn resolute optreden gaf me een geweldig fijn en dankbaar gevoel. De drie jongens zwegen, zoals te verwachten was, want voor gesprek is nooit plaats bij dit soort figuren.

Maar de tientallen anderen in de rij zwegen ook. Er werd eendrachtig weggekeken. En dat is nu precies het probleem waarover ik me ernstig zorgen maak. De zwijgende meerderheid, die het zag en ziet, het liet en laat gebeuren en angstvallig het noodzakelijke gesprek vermijdt.

Pesach 5784 ligt alweer achter ons. We zijn weer terug in Nederland, aan het werk, aan de telefoon, achter de computer. Mijn agenda zit de komende weken redelijk volgepropt met allerlei soorten afspraken bij mij thuis, lezingen in den lande, artikelen schrijven en representatie. Speciaal rond 4 en 5 mei is het van belang dat ik zichtbaar ben, onze aanwezigheid laat zien. We zijn er nog, ondanks '40-'45 en ondanks 7 oktober. En of ik besluit mijn geboorteland, waar ik zeker meer dan vijftien generaties deel van ben, te verlaten bepaal ik zelf en laat ik niet door angst beïnvloeden. Even voor de goede orde: ik heb slechts één paspoort, ben geboren en getogen in Nederland, bezat en bezit de Nederlandse nationaliteit en ik spreek gewoon Nederlands!

Pesach hebben we dus als het ware in een cocon gevierd, acht dagen lang. Die tijdelijke afzondering van de wereld met zijn vaak grimmige realiteit, past bij Pesach. Vanwege de extra strenge kasjroet-voorschriften zijn er beperkingen. Pesach staat voor matzes, het ongerezen deeg, dat spiritueel benadrukt dat iedere vorm van gerezenheid, hoogmoed, onacceptabel is. Voordat Pesach begon hebben we al het chameets, iedere vorm van hoogmoed, verbrand. Letterlijk en figuurlijk. Daarna acht dagen uitsluitend matzes, bescheidenheid. En nu, na de acht dagen durende matze-vaccinatie, weer terug naar de realiteit en het gevecht aangaan tegen iedere vorm van hoogmoed en egoïsme. Als ik te filosofisch word, beste dagboekenier, gewoon even reageren met: ik snap het niet! Maar wees ervan doordrongen dat iedere oorlog, iedere vorm van discriminatie en ook gewoon iedere vorm van ruzie, het gevolg is van de afgod genaamd IK. Zelfs als iemand gelovig is en het bestaan van de Eeuwige volledig erkent, maar de IK en de Eeuwige zijn gelijkwaardig, dan nog is er sprake van afgodendienst, omdat uiteindelijk de wereld ook om zijn/haar eigenbelang draait en niet uitsluitend om de Eeuwige G'd. 'Maar dat is toch menselijk', hoor ik u denken, 'want eigenbelang prevaleert toch altijd'. Klopt! Maar Pesach heeft juist benadrukt dat de verafgoding van jezelf in essentie de basis is van alle oorlogen. En dus aan ons mensen om bij voortduring te strijden, en dat mag dan fanatiek, tegen die afgod IK.

Maar voortdurend strijden en bestrijden is ongezond. Ontspanning is mijns inziens ook zeker noodzakelijk om te overleven. En daarom blijf ik hechten aan mijn dagelijkse snel-wandeling, hoewel ik beken dat ik soms ook een inwendig gevecht moet leveren om me aan die snel-wandeling te houden.

Wat is me dit jaar het meest bijgebleven van de acht dagen Pesach? Een tekening van onze veertienjarige kleindochter. Ze is buitengewoon creatief en geeft hieraan uiting door middel van tekeningen. Ze doet het goed op school, werkt hard aan haar huiswerk, spreekt netjes haar Joodse gebeden uit, vertoont een beleefd gedrag en weet zich ook te ontspannen door te tekenen. Met name dat ontspannen door te tekenen vind ik bijzonder! Kijkt u zelf. Doet u het haar na?