dagboek 14 aug. 2024

Ik mag me dagelijks verheugen met veel e-mails en probeer iedere e-mail te lezen en waar nodig te beantwoorden. Soms lijkt een e-mail gezeur, maar ook wat ik als gezeur beschouw, kan voor de zeurder iets heel waardevols zijn en is dus geen gezeur. Met andere woorden, zoals het ook in de Spreuken der Vaderen wordt gebracht: verplaats je in de gedachtewereld van de ander. En dat probeer ik dus braaf te doen, maar soms is dat verdraaid lastig en uit ik dan sporadisch mijn frustratie via dit dagboek waarmee mijn dagboek plotsklaps een extra dimensie krijgt, namelijk die van een therapeutische. Is overigens niets mis mee, maar was niet mijn dagboek-opzet. Neen, het doel dat ik voor ogen had en heb is om de medemens, ieder medemens, tot steun te zijn, want dat is de essentie van af en toe een e-mail met u delen.

“Welcome to the Harris for President campaign’s grassroots team. You are getting this email because you have previously supported Democrats, and your commitment will help us win again in 2024. En dan begint de tekst met de aanhef: Folks.”  

In eerste instantie voelde ik me uiteraard zeer vereerd om op de e-maillijst van Biden te staan. Trump had mij deze eer nog niet toebedeeld. Ik begreep echter niet helemaal hoe mijn commitment aan Biden of Harris een bijdrage kon leveren aan de winst van de Democrats, omdat ik alleen in Nederland stemrecht heb… maar misschien wist Biden dat niet.

Wat mij echter stoorde in de tekst was de aanhef: Folks. Weleerwaarde opperrabbijn of op z’n minst friend was mijns inziens passender geweest.

Dit bracht in mijn herinnering de sjabbat dat ik voor de eerste keer (juli 1975!) als lokale voorganger van de Joodse Gemeente Amersfoort in sjoel kwam. De toenmalige voorzitter maakte in klare bewoordingen kenbaar dat de rabbijn als rabbijn dient te worden aangesproken en niet met een  “Hallo Binyomin” luidkeels te worden begroet.

Protocol heet zoiets. Ik ben ervan overtuigd, en met mij de Joodse Traditie, dat protocol een functie heeft. In mijn Sinai Centrum, het enige Joods-psychiatrische ziekenhuis dat Europa rijk was, was het dokter Lansen, de directeur, en rabbijn Jacobs. Onder elkaar was het gewoon tutoyeren. Maar bij officiële aangelegenheden altijd Dokter en Rabbijn. Afstand, niet om je verheven te voelen, maar om daar waar nodig gezag te kunnen uitoefenen, knopen te kunnen doorhakken en dus behulpzaam te kunnen zijn. In de Spreuken der Vaderen staat al eeuwenlang geschreven dat daar waar geen gezag is maar anarchie heerst, mensen elkaar levend verslinden. En daarom wordt er in de synagoge iedere sjabbat als onderdeel van de dienst het gebed uitgesproken voor het Koninklijk Huis en de Nederlandse Overheid. Wees ervan doordrongen dat gezag-loos catastrofaal is. Zie wat er nu bijvoorbeeld in ons buurland Engeland gebeurt. En dus, u begrijpt het al, stuur ik wel even een mailtje naar het Harris / Biden grassroots team met het verzoek in de toekomst een (aan)gepaste bejegening te gebruiken.

Maar, sprekend over gezag:  het gezag moet wel oprecht en betrouwbaar zijn. Het gezag moet er zijn voor allen die onder zijn verantwoordelijkheid vallen. Als het echter andersom gaat, het gezag primair en uitsluitend aan zichzelf denkt, aan zijn eigen positie en welzijn, de onderdanen uitsluitend bestaan om het gezag bestaans(on)recht te geven, dan ontstaan er schurkenstaten en bewegingen als Hamas waar de leiding in gigantische weelde leeft, de onderdanen worden gebruikt en de wereld zwijgend wegkijkt, het laat gebeuren, de verkeerden steunt en profiteert.

Negen Av, gisteren, ligt alweer achter ons. Op 9-Av werd de Tempel in Jeruzalem verwoest. Het begin van Galoeth, de Ballingschap, dat speciaal dit jaar door alle Joden waar ook ter wereld, vlijmscherp werd gevoeld. Maar de trieste en levensgevaarlijke dreiging toonde ook iets moois: de krachtige eenheid van het Joodse volk! Bekijk de video’s van  de duizenden Joden van allerlei schakeringen die als een krachtige eenheid uitgaande de vastendag samen zongen en dansten en de Eeuwige smeekten voor vrijheid en sjalom. Helaas, en dat meen ik oprecht, zie ik die eenheid binnen het Christendom te vaak ontbreken. Ik denk even niet aan de broederoorlog in Ierland of aan de openlijke vervolging van christenen op vele plaatsen in de wereld, ook in landen met een duidelijk Islamitische cultuur. Nauwelijks aandacht hiervoor vanuit de Christelijke wereld. Neen, mijn gedachten gaan gewoon uit naar vlakbij, naar Nijkerk. De leiding van PKN en Christenen voor Israël hebben duidelijk een andere visie op Israël, dat mag. Dat antizionisme en antisemitisme moeizaam zijn te onderscheiden, begrijp ik en aanvaard ik ook wel een beetje. Maar als het IPC, Israël Producten Centrum, het hart van Christenen voor Israël, wordt beklad, wil het er bij mij niet in dat de PKN-broeders geen enkel woord van afkeuring laten horen: taal noch teken. Of zou misschien de angst dat afkeuring of medeleven vertaald zou kunnen worden als een pro-Israël signaal en dus broederlijke menselijkheid hebben overstegen?