dagboek 17 augustus 2025

Dagboek 17 augustus 2025

Mijn sjabbat was bijna letterlijk in de soep gelopen. In sjoel was een kiddoesj aangekondigd omdat een van onze trouwe sjoelbezoeksters jarig was, op sjabbat zelf, en ze de sjoelbezoekers wilde laten delen in haar feestvreugde. Nu is er na iedere sjabbat-sjoeldienst een kiddoesj, een inspirerend en gezellig samenzijn, maar deze kiddoesj was dusdanig uitgebreid dat de sjabbat-maaltijd die we thuis zouden hebben na de sjoel-kiddoesj er niet meer bij zou kunnen. En dus hebben we de maaltijd thuis verplaatst van 14:15 uur naar 18:00 uur. Maar, en nu dus het probleem, onze warmhoudplaat zat op de klok en zou uitgaan om 15:00 uur. En dus zou de tsjolent, het hoofdgerecht van onze sjabbat-maaltijd, tegen 18:00 uur niet meer warm zijn. En omdat we deze week geen gewone reguliere tsjolent zouden hebben, maar soep-tsjolent, zou onze maaltijd dus echt letterlijk in de soep lopen want het kenmerk van tsjolent is dat het warm is.  Terwijl ik bovenstaande soep-probleem aan mijn digitale dagboek toevertrouw, staat de wereld in brand, sneuvelen soldaten op de diverse fronten, worden schuldige en onschuldige burgers afgeslacht, kijkt de wereld uitsluitend naar een paar brandhaarden en kijkt diezelfde wereld bewust weg van nog veel grotere zich nu afspelende catastrofen die economisch bezien oninteressant zijn en wind ik me op over een afgekoelde soep die uiteindelijk toch nog in afgekoelde vorm goed te verorberen was… En toch hebben de ogenschijnlijk kleine details ook hun waarde, want de groten van deze aarde, die bepalen wie vermoord moet worden, werden gevormd door de opvoeding die zij in hun prille jaren hebben gekregen. En daarom is het onacceptabel dat om redenen van privacy ik niet mag spreken met de ouders van kleine kinderen die mij naroepen met kreten als ‘Free Palestine’ of gewoon in het Arabisch ‘jehoed’.  Ik begrijp hoe belangrijk privacy is, maar als privacy ertoe lijdt dat kinderen worden grootgebracht tot haatpredikers, mogen we dan wegkijken? Als er in miljoenen schoolboekjes haat wordt gekweekt tegen Joden, zal er geen vrede zijn. En die haat wordt er gekweekt en niet uitsluitend in Arabische schoolboekjes, maar ook in onze Nederlandse scholen en door Nederlandse media. ‘Ja, maar Israël…’   Vergeet Israël en zie wat er in ons Nederland gebeurt! Kijk naar de kleintjes en wees ervan doordrongen dat over een paar jaar die kleintjes groot zullen zijn en doordrenkt met haat naar Joden, christenen, medemensen met een andere geaardheid… En dat was nou precies de inhoud van mijn toespraak tot de jarige, moeder van twee jongens. Juist de ogenschijnlijk kleine details van de opvoeding zijn van groot en wezenlijk belang want die vormen of, G’d behoede, misvormen. Eigenlijk hoefde de jarige moeder mijn hagenpreek niet te horen, want zij en haar echtgenoot zijn een toonbeeld van ouders die zich inzetten om hun kinderen een evenwichtige en goede opvoeding te bieden met oog juist voor de zogenaamde kleine details.  Ik bracht het als zeer gemeend compliment maar meer nog als een boodschap naar de aanwezigen om deze gedachte uit te dragen.

Maar het is niet alleen kommer en kwel. Niet iedereen en alles is antisemitisch, hoewel de rechterflank van ons politieke Nederland niet zo goed is in het zien van de nuance en meer dan enthousiast meewerkt aan het bevorderen van Jodenhaat. Het is de eerste keer in mijn leven als Nederlander (heb nooit een andere nationaliteit gehad en heb slechts één paspoort) dat de verkiezingen voor Joden in Nederland van dusdanig belang zijn dat de uitslag ertoe zou kunnen leiden dat…. Ik wil het niet eens uitspreken en doe maar net of ik de bekladding op ons Nationaal Monument op de Dam maar niet heb gezien. Maar, nogmaals, het is niet uitsluitend kommer en kwel. Een politieagent met een duidelijk Islamitische achtergrond wenste me sjabbat sjalom. Geweldig toch. En wederom afgelopen sjabbat door niemand uitgescholden, maar wel een aantal bijzonder vriendelijke sjabbat-sjalom groeten, ook van niet-islamieten. Wat me wel stoort is dat er dagelijks aantoonbaar raketten vanuit Jemen richting Israël gaan, maar dat onze Nederlandse objectieve pers hierover geen melding doet. Dus hoe objectief is die pers dan? En hoewel niet alles vermeld hoeft te worden is voor de overgrote meerderheid van de Nederlanders een Jood een zionist en een zionist een Jood. En dus zou een iets evenwichtigere berichtgeving over Israël het antizionisme, en dus het antisemitisme, kunnen verminderen. Maar ik denk soms dat vermindering in ons land van antisemitisme niet bovenaan het verlanglijstje staat van Nederlandse (sociale-)media.

Vrijdagavond waren wij, bij hoge uitzondering, niet thuis voor de sjabbat-maaltijd. Bij wie waren we dan? Bij collega Rabbijn Brodman, Landesrabbiner van München. Hij is hier met zijn echtgenote, zijn broer en schoonzuster voor vakantie. En omdat zijn echtgenote iets minder goed ter been is, hebben Blouma en ik de vrijdagavond-sjabbat-maaltijd bij hen gevierd in hun vakantieverblijf. Heen per auto, want het was nog geen sjabbat, en terug te voet, een uur flink doorstappen. Voor mij een peulenschilletje, voor Blouma een peulenschil en qua veiligheid een uitdaging zo midden in de nacht. Maar we hebben ons huis om 0:30 uur zonder kleerscheuren bereikt.

Zojuist heb ik een afspraak gemaakt voor morgen met een Belgische jongeman die in Kenia woont en door de lokale Keniaanse rabbijn naar mij is verwezen met een ingewikkeld verhaal. Wat en hoe is me nog niet duidelijk. Ook een rabbijn uit Antwerpen is hierbij betrokken geraakt en heeft mij hierover zojuist gebeld.

O ja, zou ik bijna vergeten: donderdagavond een ad hoc overleg bij mij thuis over een gevoelig en redelijk ingewikkeld vraagstuk, waarover ik voor de zuiverheid collegiale rabbinale ruggenspraak wilde houden. Hoewel de halaga niet gebaseerd is op ‘meeste stemmen gelden’, ben ik wel van het voorzichtige type en hoor soms graag meerdere invalshoeken alvorens tot mijn uitspraak te komen. Is dat goed of niet? Geen idee, maar zo zit ik nu eenmaal in mekaar. Ik ben geheel niet bevreesd om (halagische) knopen door te hakken, maar wil wel eerst goed weten wat en waar de knoop is.